TZOB, her ay olduğu üzere üretici ve market fiyatlarını kıyasladı. Enflasyon verisinden evvel almaya alışkın olduğumuz fiyat farkları listesi, bu defa Ramazan ayının öncesini kapsadığı için büyük ilgi gördü.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Lideri Şemsi Bayraktar, fiyatı en fazla artan eserin markette lahana, üreticide sivri biber; fiyatı en fazla düşen eserin ise market ve üreticide patlıcan olduğunu açıkladı.
Ramazan boyunca karşılaştırma devam edilecek
Bayraktar, yaptığı açıklamada, Ramazan ayı boyunca üretici ve market fiyatlarını takip edip kamuoyunu bilgilendireceklerini söyledi.
“Üreticiyle market ortasındaki fiyat farkı 4,4 kata çıktı”
Geçen ay sonuna kıyasla üreticiyle market ortasındaki fiyat farkının 4,4 kata kadar ulaştığını belirten Bayraktar, şöyle konuştu:
Üreticilerimiz artan maliyetler nedeniyle yükselen fiyatlardan kâfi geliri elde edemiyor, tüketicilerimiz ise değerliye tüketmek durumunda kalıyor. Başta zelzeleler olmak üzere bilhassa sel, kuraklık üzere doğal afet tesirleriyle uğraş ettiğimiz bugünlerde, bütün kesitler sağduyulu davranmalı, fırsatçılığa müsaade edilmemelidir. Yaşadığımız sarsıntı ve doğal afetlere karşın fedakar çiftçilerimiz, ‘sofralarda eksik olmasın’ diye üretimde kalmaya ve Ramazan ayında vatandaşlarımızın huzurlu bir biçimde iftar yapabilmesi için uğraşla çalışmaya devam ediyor.
“39 eserin 28’inde fiyat arttı”
Ramazan öncesi 28 Şubat-17 Mart tarihleri sürecinde üreticiyle market ortasındaki en fazla fiyat farkının yüzde 344,7 ile limonda görüldüğünü belirten Bayraktar, şu bilgiyi verdi:
Limondaki fiyat artışını yüzde 258,3 ile elma, yüzde 237,3 ile kuru üzüm, yüzde 217,2 ile marul, yüzde 210,3 ile kırmızı mercimek, yüzde 190,5 ile ıspanak takip etti. Markette limon 4,4 kat, elma 3,6 kat, kuru üzüm 3,4 kat, marul 3,2 kat, kırmızı mercimek 3,1 kat fazlaya satıldı. Üreticide 3 lira 50 kuruş olan limon 15 lira 56 kuruşa, 5 lira olan elma 17 lira 92 kuruşa, 25 lira olan kuru üzüm 84 lira 32 kuruşa, 4 lira 82 kuruş olan marul 15 lira 29 kuruşa, 13 lira 84 kuruş olan kırmızı mercimek 42 lira 94 kuruşa, 5 lira 64 kuruş olan ıspanak 16 lira 39 kuruşa satıldı. Ramazan ayı öncesi market fiyatlarına bakıldığında, 28 Şubat-17 Mart tarihleri ortasında geçen 17 günlük süreçte 39 eserin 28’inde fiyat artışı görülürken, 11’inde ise azalma oldu. Markette en fazla fiyat artışı yüzde 25,9 ile lahanada görüldü. Lahanadaki fiyat artışını yüzde 15,1 ile yeşil soğan, yüzde 9 ile kuru soğan, yüzde 8,4 ile yeşil mercimek takip etti. Marketlerde fiyatı en çok düşen eser yüzde 21,9 ile patlıcan oldu. Patlıcandaki fiyat düşüşünü yüzde 20,4 ile domates, yüzde 19 ile karnabahar, yüzde 14,5 ile salatalık izledi.
“Üreticide en fazla sivri biber fiyatlandı”
Bayraktar, üretici fiyatlarında ise 17 günlük süreçte 31 eserin 12’sinde fiyat düşüşü, 8’inde fiyat artışı olduğunu söyleyerek, şu sayıları artırdı:
11 eserde ise fiyat değişimi görülmedi. Üreticide, havuç, elma, kuru fasulye, nohut, kırmızı mercimek, yeşil mercimek, pirinç, kuru kayısı, kuru üzüm, kuru incir ve Antep fıstığı fiyatlarında değişim olmazken, fiyatı en çok düşen eser yüzde 34,5 ile patlıcan oldu. Patlıcandaki fiyat düşüşünü yüzde 33,3 ile limon, yüzde 32,1 ile domates, yüzde 28 ile karnabahar, yüzde 22,5 ile patates, yüzde 20,9 ile kabak, yüzde 19,2 ile marul, yüzde 9,1 ile kuru soğan izledi. Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 36,8 ile sivri biberde görüldü. Sivri biberdeki fiyat artışını yüzde 8,6 ile yumurta, yüzde 7,3 ile pırasa, yüzde 6,2 ile dana karkas, yüzde 5,9 ile yeşil soğan takip etti.
Fiyat değişimlerin nedenleri
Limon ve patateste görülen fiyat düşüşlerinin daha çok talepte yaşanan daralmadan meydan geldiğini kaydeden Bayraktar, şunları söyledi:
Patlıcan, karnabahar, marul ve kabaktaki fiyat azalışları ise daha çok arzın artmasından kaynaklandı. Sivri biberde yaşanan fiyat artışı, arzdaki daralmadan meydana geldi. Yumurta ve dana karkasta görülen fiyat artışı arz ve talepteki değişimden kaynaklandı. Bu yıl ve geçen yıl ramazan ayı öncesindeki fiyatlara nazaran; markette 36 eserde fiyat artışı, 3 eserde fiyat düşüşü oldu.
Bu yıl ve geçen yıl Ramazan ayı öncesi fiyat değişimleri
Geçen yıl ramazan ayı öncesine nazaran markette en fazla fiyat artışı yüzde 185,4 ile kuru soğanda görüldü. Kuru soğandaki fiyat artışını yüzde 160,8 ile havuç, yüzde 153,4 ile pırasa, yüzde 141,4 ile beyaz peynir, yüzde 129,2 ile Antep fıstığı, yüzde 127,9 ile kaşar peyniri izledi. Markette en fazla fiyat düşüşü yüzde 22,8 ile karnabaharda oldu. Karnabahardaki fiyat düşüşünü yüzde 13,4 ile sivri biber, yüzde 5,9 ile patlıcan takip etti.
“Karnabaharın fiyatı değişmedi”
Bu yıl ve geçen yıl ramazan ayı öncesine nazaran üreticide 29 eserde fiyat artışı, 1 eserde fiyat düşüşü görüldü, 1 eserin fiyatı ise değişmedi. Üreticide karnabaharın fiyatı değişmezken, en fazla fiyat artışı yüzde 249 ile kuru soğanda görüldü. Kuru soğandaki fiyat artışını yüzde 210,5 ile salatalık, yüzde 202,3 ile kuru fasulye, yüzde 191 ile Antep fıstığı, yüzde 150 ile elma, yüzde 137 ile pirinç, yüzde 135,1 ile nohut izledi. Geçen yıl ramazan ayı öncesine nazaran üreticide fiyatı düşen eser ise yüzde 17,9 ile patates oldu.